Overgangsklachten, burn-out en de relatie met kaakklachten

De week van de overgang  8 – 14 april 2019

Overgangsklachten, burn-out en de relatie  met  kaakklachten.

Nu ik 47 jaar ben, kan ik het niet meer ontkennen… Ik zit tegenwoordig echt liever in de schaduw in plaats van in de volle zon, ik moet echt behoorlijk mijn best doen om in mijn broeken te blijven passen, ik kan huilen of boos worden om niks maar ook ontzettend blij of dankbaar zijn om de kleinste dingen. Ook wordt ik  wel eens wakker in een bad op de plek waar mijn bed hoort te staan.
Oeps, ik ben in de overgang…

In de orofaciale praktijk heb ik ook vaak te maken met overgangsklachten. Ervaring leert dat overgangs-, burn-out en kaakklachten vaak samen gaan of elkaar versterken. Kaakklachten komen het vaakst voor bij vrouwen tussen de 35 en 60 jaar. De bouw van het gezicht van ons dames is hier een oorzaak van. Onze kaken zijn in verhouding met het middendeel van het gezicht smaller dan bij mannen en daardoor krijg je makkelijker klachten.  Maar dat is niet de enige reden. In de week van de overgang wil ik dat graag toelichten. Het gaat immers over een heleboel vrouwen met – en gelukkig ook zónder – klachten.

Op dit moment zijn er in Nederland bijna 2 miljoen vrouwen tussen de 45 en 60 jaar. Driekwart van die vrouwen heeft een betaalde baan. Ook hebben veel vrouwen daarnaast de functie van mantelzorger. Tegenwoordig krijgen we ook iets later kinderen, met als gevolg dat op het moment dat die kinderen volop gaan puberen, moeders in de overgang komen. Die combinatie en al die taken levert stress op. Stress en hormonen gaan niet zo goed samen.

Bedenk dat bij spanning en stress de meeste mensen de neiging om zich schrap te zetten, de schouder op te trekken, het hoofd naar voren te doen en hun kiezen op elkaar te klemmen. Zeker als het om zoiets ‘gewoons’ als overgangsklachten gaat. Je mag als vrouw eigenlijk niet zeuren en moet je gewoon even doorbijten. Toch? Al zeg ik als kaakfysiotherapeut dat je dat laatste beter kunt laten.

Wat gebeurt er eigenlijk in de overgang?

Tegen je vijftigste raken de eitjes op die je bij de geboorte al meekrijgt. Hiermee vermindert de productie van het hormoon oestrogeen en daarmee verandert de hormoonspiegel. Voor lichaam en geest heeft dat grote gevolgen en dat is wel even wennen.

Iedere vrouw heeft een ander aantal eitjes. Na het laatste eitje stopt de menstruatie. Gemiddeld is dit rond de 52 jaar. Dit noemen we menopauze. De jaren hiervoor en een aantal jaren daarna heet de overgang. Dit kan 8 tot 12 jaar duren. Vrouwen van boven de 45 zijn vrijwel allemaal begonnen met de overgang – ook als ze nog niks of weinig merken.  Echter de meeste vrouwen ervaren wel symptomen van de overgang.

Hoe weet je dan of je in de overgang bent?

De symptomen van de overgang zijn heel divers. Meer bekend zijn de fysieke klachten: opvliegers, nachtelijk zweten, onregelmatige menstruatie, gewrichtspijn, slaapproblemen, tragere stofwisseling en gewichtstoename en vermoeidheid. Ook in je hoofd kan er flink wat veranderen; concentratie en geheugenverlies, huilbuien, somberheid, prikkelbaarheid of angst en paniekaanvallen zijn minder bekend maar komen veel voor. En dit kan grote gevolgen hebben op je dagelijks leven, werk en welzijn.

Alleen maar kommer en kwel? Welnee! De overgang heeft ook positieve effecten.

Veel dames geven aan zich minder druk te maken over de mening van anderen. Bijzaken te kunnen scheiden van de hoofdzaken en beter te weten wat ze wel en niet (meer) willen. Tijdens de overgang maak je minder oxycotocine aan, dit is het zorghormoon. Je hoeft je dus geen zorgen te maken dat je een slechte moeder bent als je minder lust hebt in zorgtaken. Dit is een natuurlijk proces om je kinderen – en soms ook je partner- meer los te laten. Zo komt er meer ruimte in je agenda en hoofd. Waardoor je andere wegen kunt inslaan en nieuwe kanten van jezelf kunt ontdekken. Het is niet voor niks dat veel vrouwen in de 40 de carrière een nieuwe wending geven of voor zichzelf beginnen.

Wat kun je zelf doen?

• Praat erover; lucht je hart en slik je emoties niet in – daar krijg je juist kaakklachten van!
• Als je gezin en vrienden weten wat er aan de hand is, is er meer begrip
• Kijk eens kritisch naar alles wat je doet en ‘moet’. Moet dit allemaal echt? Of kun je (tijdelijk) dingen laten of door een ander laten doen.
• Zorg voor ontspanning; bezuinig niet op je hobby’s en de zaken waar je energie van krijgt
• Sport of beweeg zo veel mogelijk; dit heeft een positief effect op je hormoonhuishouding
• Ga regelmatig naar buiten; zonlicht zorgt voor vitamine D dit is een grondstof voor veel hormonen
• Voldoende slaap; Ga op een vaste tijd naar bed en doe het raam open in de slaapkamer. Dit zorgt voor koeling en extra zuurstof.
• Let op je voeding; weinig suikers, cafeïne of alcohol
• Draag luchtige kleding in laagjes; dan kun je bij een warmteaanval ook iets uitdoen
• reservekleding in je tas kan ook handig zijn
• Bedenk dat je niet de enige bent; Schaamte is echt niet nodig. Acceptatie en humor wel!

Kom je er zelf niet uit?
Ga je niet zitten verbijten. Zoek hulp! Bijvoorbeeld bij een huisarts of overgangsconsulent.
Wil je weten wat een orofaciaal fysiotherapeut voor je kan doen?  kijk eens op de website www.fysio-de-hoofdzaak.nl of maak een afspraak.